Shtyhet për dy vjet liberalizimi i energjisë

Shtyhet për dy vjet liberalizimi i energjisë
2 Gazeta T&I Durrës Nr 20

83 bizneset që furnizohen në tensionin 35 kv, ishin paralajmëruar se deri në fund të muajit shkurt duhet të shkëputeshin nga furnizimi me energji nga Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike (OSHEE) dhe të gjenin një furnizues alternativ në tregun e parregulluar.
Kjo lëvizje erdhi në kuadër të procesit të liberalizimit të energjisë,  i cili parashikonte që bizneset që furnizoheshin në 35 kv do të duhet të dilnin në treg të pavarur fillimisht deri më 30 qershor 2016, por ligji u shty disa herë dhe filloi zbatimin më 1 janar 2018. Deri në fund të vitit 2018 do të duhet të dilnin edhe bizneset e linjës 20 kv, rreth 1,000 të tillë. Nëse bizneset nuk gjenin asnjë furnizues tjetër, ligji nuk parashikonte asnjë alternativë përveç ndërprerjes së energjisë elektrike për subjektin në fjalë.
Por, pavarësisht këmbënguljes së Ministrisë së Industrisë dhe Energjisë (MIE) që bizneset të shkëputeshin nga OSHEE dhe nga 1 marsi të blinin vetë energjinë, kjo nuk ka funksionuar dhe MIE është detyruar të tërhiqet.
Burime zyrtare nga Ministria e Industrisë dhe Energjisë njoftuan se është vendosur që të shtyhet faza tranzitore për daljen e biznesit në tregun e parregulluar. Kjo do të thotë që bizneset do të ketë dy vite kohë për të përgatitur daljen e tyre nga momenti, që iu është bërë njoftimi zyrtar nga ana e Operatorit të Shpërndarjes së Energjisë Elektrike.
Për biznesin e lidhur në tension 35 kilovolt njoftimi është bërë në 1 janar 2018 dhe kishin dy muaj kohë për të siguruar furnizues, çka përkon me 28 shkurtin. Pra në 1 mars 2018 ato duhet të blinin vetë energjinë. Me afatin tranzitor, këto biznese të lidhura në 35 kilovolt kanë tashmë kohë deri në 31 dhjetor 2019. Kjo do të thotë që deri në këtë datë do të furnizohen me energji nga OSHEE, me çmime tregu plus një tarifë shtesë prej 10 për qind. Kushdo prej tyre që ndjehet i gatshëm për të dalë në çdo moment gjatë kësaj periudhe mund ta bëjë pa problem, por ata nuk rrezikojnë më ndërprerjen e energjisë nëse nuk gjejnë furnitor alternativ.
Për bizneset e lidhura në tension 20 kilovolt është duke u përpunuar pjesa e instalimeve teknike dhe investimeve që mundësojnë daljen në tregun e lirë. Këto investime pritet që të përfundojnë në fund të 2018-ës çka bën që në 1 janar 2019 me shumë gjasa ato të marrin njoftimin nga ana e OSHEE për shkëputje dhe për të siguruar vetë energjinë. Për këto biznese OSHEE do të sigurojë furnizim me çmim tregu plus 10 për qind deri në 31 dhjetor 2020. E njëjta situatë do të vlejë edhe për bizneset e lidhura në 10 dhe 6 kilovolt.
“Ne kemi bërë takime me furnizuesit dhe bizneset, por problemi kyç është paqartësia që ka grupi i dytë për procesin. Pjesa që ka sjellë këtë konfuzion lidhet më shumë me mënyrën sesi do të sigurohet energjia nga tregu, si do funksionojë blerja dhe çmimi, për të mos folur pastaj që vetë bizneset nuk e kanë idenë e profilit të ngarkesës, nuk kanë historik konsumi për të parë edhe nevojat e tyre që janë thelbësore për mënyrën sesi funksionon procesi i blerjes së energjisë në treg të lirë”, thanë burimet nga MIE.
Në 1 janar 2018 u njoftuan rreth 80 biznese për të dalë në tregun e lirë. Në këtë periudhë rreth 2 mujore pra janar shkurt janë të paktën 10 biznese që janë të gatshëm për të dalë dhe po plotësojnë pjesën e kontratave. Pavarësisht kësaj, sot nuk ka asnjë biznes në 35 kilovolt që të furnizohet vetë, të gjithë furnizohen nga OSHEE.
Burimet nga MIE thanë se Sekretariati i Komunitetit të Energjisë edhe pse ka vënë theks të vazhdueshëm tek liberalizmi është treguar i kuptueshëm. Përfaqësuesi Janez Kompac në vizitën e fundit në Shqipëri tha se ky është një proces që në shumë vende ka kërkuar më shumë kohë dhe në këtë kontekst edhe tek ne mund të ishte i nevojshëm ky afat tranzitor.
Dhoma ka ndjekur me vëmendje çmimet e furnizmit të biznesit me energji elektrike, duke kërkuar zyrtarisht uljen me rreth 40 % të tyre. Por, kjo kërkesë e argumentuar nuk është marrë parasysh. Përkundrazi, shtyrja e afatit të daljes në treg të lirë ka edhe një truk tjetër: rritjen e çmimit me 10% – 22%! Kjo do të ishte një padrejtësi tjetër, sepse vetë MIE pranon që nuk janë pregatitur kushtet teknike dhe organizative për këtë liberalizim “të paralajmëruar”. Në fakt, asnjë nga vetë furnitorët nuk ka akoma zyra të shërbimit të klientit në asnjë qytet të vendit, bizneset vazhdojnë të mos lëvizin, edhe sot kur çmimi në Bursë i energjisë është vetëm 4 cent/kwh. Ndoshta situata kërkon një vendim të Qeverisë për të caktuar çmimin e energjisë për këtë vit.